به نقل از «فارس»

اهمیت و جایگاه افکار عمومی توصیه‌ای از امیرالمؤمنین به مالک اشتر

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۸۱۵۱۰

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، عهدنامه امیرالمؤمنین به مالک اشتر همواره به عنوان مانیفست حکومت‌داری در دولت اسلامی شناخته شده است. محمدسروش محلاتی پژوهشگر حوزه علوم اسلامی و استاد حوزه علمیه در شرح جدیدالانتشار خود از نامه ۵۳ نهج‌البلاغه (عهدنامه مالک اشتر) به توضیح و تقسیر فرازهای این نامه پرداخته که در ادامه بخش‌هایی از این کتاب را مطالعه می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ای مالک، تو در نظرگاه قضاوتی!

ثُمَّ اعْلَمْ یَا مَالِکُ أَنِّی قَدْ وَجَّهْتُکَ إِلَى بِلَادٍ قَدْ جَرَتْ عَلَیْهَا دُوَلٌ قَبْلَکَ مِنْ عَدْلٍ وَ جَوْرٍ وَ أَنَّ النَّاسَ یَنْظُرُونَ مِنْ أُمُورِکَ فِی مِثْلِ مَا کُنْتَ تَنْظُرُ فِیهِ مِنْ أُمُورِ الْوُلَاةِ قَبْلَکَ وَ یَقُولُونَ فِیکَ مَا کُنْتَ تَقُولُ فِیهِمْ وَ إِنَّمَا یُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِینَ بِمَا یُجْرِی اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِهِ فَلْیَکُنْ أَحَبَّ الذَّخَائِرِ إِلَیْکَ ذَخِیرَةُ الْعَمَلِ الصَّالِحِ فَامْلِکْ هَوَاکَ وَ شُحَّ بِنَفْسِکَ عَمَّا لَا یَحِلُّ لَکَ فَإِنَّ الشُّحَّ بِالنَّفْسِ الْإِنْصَافُ مِنْهَا فِیمَا أَحَبَّتْ أَوْ کَرِهَت.

پس اى مالک بدان! من تو را به سوى شهرهایى فرستادم که پیش از تو دولت‌هاى عادل یا ستمگرى بر آن حکم راندند، و مردم در کارهاى تو چنان مى‌نگرند که تو در کارهاى حاکمان پیش از خود مى‌نگرى، و در باره تو آن مى‌گویند که تو نسبت به زمامداران گذشته مى‌گویى، و همانا نیکوکاران را به نام نیکى توان شناخت که خدا از آنان بر زبان بندگانش جارى ساخت.

پس نیکوترین اندوخته تو باید اعمال صالح و درست باشد، هواى نفس را در اختیار گیر، و از آنچه حلال نیست خویشتن‌دارى کن، زیرا بخل ورزیدن به نفس خویش، آن است که در آنچه دوست دارد، یا براى او ناخوشایند است، راه انصاف پیمایى.

داوری مردم

این فراز از کلام مولا متضمن نکات متعددی است:

۱. حضرت به مالک تذکر می‌دهد همانگونه که حکومت‌های قبل رفته‌اند دولت توهم پایدار نخواهد بود.

۲. حضرت متذکر می‌شود که مردم به بررسی‌های دولت می‌پردازند، زیرا قدرت تفکر و تشخیص دارند و اظهار نظر می‌کنند.

۳. به مالک اشتر تذکر داده می‌شود که گمان مبر این داوری و اظهار نظر از سوی مردم در آینده اتفاق خواهد افتاد و امروز از نگاه و نظر آن‌ها مخفی هستی بلکه آن‌ها امروز تو را زیر نظر دارند نه فقط نسل‌های بعد بلکه همین نسل هم تو را رها نمی‌کند.

۴. نمی‌توان جلوی فهم مردم را گرفت، اگر چنین کاری شدنی بود جباران تاریخ می‌توانند رسوایی‌های خود را پنهان کرده و گناه‌های خود را مخفی سازند.

۵. مالک بدان که نظر مردم تابع نظر تو نیست و آنچه را تو درباره خودت نمی‌گویی یا غافلی و یا ملاحظه داری آن‌ها می‌گویند. مالک تو درباره دولت‌های قبل بی‌ملاحظه نظر می‌دهی و مو را از ماست بیرون می‌کشی مردم هم عیناً درباره تو همین کار را می‌کنند، «مثل ما کنت تنظر فیه من امور الولاة قبلک».

۶. مالک قضاوت مردم درباره تو بی‌حساب و گزاف نیست، نوع همان قضاوت‌هایی است که خودت درباره دولت‌های قبل داری.

۷. قضاوت مردم به رنگ و بویی از قضاوت عادلانه خداوند دارد،«و انما یستدل علی‌الصالحین بما یجری الله لهم علی السن عباده»

۸. مالک به جای مقابله با نگاه و نظر مردم سعی کن از آن استفاده کرده و خودت را اصلاح کنی، یعنی نگاه مردم برای حکمران عاملی کنترل کننده و سازنده است.

ارزش افکار عمومی و قضاوت مردم

حضرت به مالک فرمودند که مردم درباره کارهای تو قضاوت می‌کنند، همانطور که تو درباره حاکمان پیشین قضاوت می‌کنی. سپس اضافه فرمودند: که یکی از نشانه‌های انسان‌های شایسته آن است که نام نیکشان بر زبان مردم جاری است. مردم از آنها به نیکی یاد می‌کنند بنابراین از این که مردم کسی را خوب بدانند می‌توان حدس زد که او در نزد خدا هم انسان خوبی است. این فراز از عهدنامه مالک اشتر توجه می‌دهد که حاکم نباید درباره افکار عمومی بی‌تفاوت باشد و به قضاوت مردم بی‌اعتنایی کند.

البته معنی چنین سخنی این نیست که قانون به خاطر نظر مردم زیر پا گذاشته شود و هر چه مردم می‌خواهند و می‌پسندند همان شود.

در این صورت اصل قانون الهی و یا قانون بشری لغو خواهد بود، بلکه مقصود این است که اولاً در مواردی که محدودیت حکم الهی و یا قانونی وجود ندارد حاکم خواست مردم و تشخیص آنها را در تصمیم‌گیری خود در نظر بگیرد و ثانیاً محدودیت‌های قانونی را در جهت خاص مردم تغییر دهد تا قانون با درک عمومی تطابق داشته باشد. ثالثاً حاکم باید توجه داشته باشد که قانون و حکم الهی به گونه‌ای انجام شود که نگاه مثبت مردم را به همراه داشته باشد از شیوه و روشی استفاده کند که در بین مردم تأثیر مثبت داشته باشد.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: امام علی مالک اشتر افکار عمومی امیرالمؤمنین قضاوت مردم مالک اشتر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۸۱۵۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خدمت مسئولان به مردم باید به‌دور از تبعیض باشد

امام جمعه سنندج گفت: خدمت مسئولان به مردم باید به‌دور از "تبعیض، باندوباندبازی و فامیل‌بازی" باشد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، ماموستا فائق رستمی در خطبه‌های نماز جمعه این هفته که در مسجد جامع این شهر اقامه شد، با تبریک روز و هفته معلم به همه معلمان و دانش‌آموزان اظهار داشت: خداوند آنقدر برای علم و جایگاه معلم اهمیت قائل شده که زبان از بیان آن قاصر است.

وی به جایگاه و منزلت معلم در قرآن و از دیدگاه پیامبر گرامی اسلام(ص) اشاره کرد و گفت: تعلیم و تربیت، در تعلیمات اسلام جایگاه ویژه‌‏ای دارد و جایگاه روشن و قاطعی درباره آن در آیات و روایات اسلامی دیده می‏‌شود، معلمان همانند والدینمان، حق پدری و مادری بر گردن ما دارند.

کمک‌های سپاه به نیازمندان تداوم داشته باشد

امام جمعه سنندج با تبریک هفته بسیج دانش‌آموزی تصریح کرد: سپاه با اجرای رزمایش‌های مومنانه و اهدای جهیزیه به خانواده‌ها و زوجین نیازمند کمک‌های خوبی به این اقشار کرده که جای قدردانی دارد و امیدواریم تداوم داشته باشد.

وی "خدمت به جامعه بشریت، توسعه، عمران، آبادانی، احساس مسئولیت، صداقت، امانتداری و داشتن دغدغه مردم" را اولویت دین اسلام و اهداف پیامبران خواند و افزود: باید یک مسئول دغدغه همه اقشار مختلف مردم را داشته باشد.

ماموستا رستمی با تاکید بر اینکه مسئولان ملجاء و پناه مردم باشند، عنوان کرد: خدمت به جامعه باید به دور از تبعیض، فامیل‌بازی و باندوباندبازی و همراه با اجرای عدالت که از دستورات دین اسلام است، باشد.

وی اظهار کرد: در استانی زندگی می‌کنیم که از همه لحاظ و ظرفیت‌ها غنی و مسئولان باید این سرمایه‌ها را در جهت خدمت و رفع مشکلات مردم و استان به‌کار بگیرند کما اینکه این دغدغه را نیز دارند.

نماینده مردم کردستان در مجلس خبرگان در پایان عظمت و جایگاه دین اسلام را نیز یادآور شد و تاکید کرد: بانوان همواره حجاب و عفاف خود را رعایت کنند چراکه خداوند نیز این راه دفاع کرده و مسئولان کشورمان نیز دلسوز مردم هستند نه بیگانگانی که دنبال اهداف شوم و به انحراف کشاندن و تغییر باورای جوانانمان هستند.

تحلیلی از پاسخ ایران به جنایات رژیم صهیونیستی

وی خاطرنشان کرد: ماه‌هاست که رژیم صهیونیستی در غزه جنایت می‌کند و انسان‌های بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشاند، هیچ کشوری دفاع نکرد جز ایران که با موشک‌های نقطه‌زن و پهباد از مردم فلسطین دفاع و پاسخی به تحرکات آنان داد که این نمونه دفاع الهی است که از نسبت به مسلمانان انجام شد.

ماموستا رستمی ابراز داشت: امیدوارم خداوند امنیت و آسایش کنونی را حفظ و همه ما مسلمانان را از آتش تفرقه و اختلاف دور کند.

انتهای پیام/481/.